eruit gelegen [Artikel in Zaans Stadsblad, 4 augustus 2009]
Het is ook allemaal niet makkelijk. Neem nou de zin "De belangrijke verbinding tussen Zaandam en Zaandijk heeft er anderhalf jaar uitgelegen". Niks mis mee, toch? Het gros van de mensen zal aan deze zin waarschijnlijk niks vreemds kunnen ontdekken. En toch klopt er iets niet aan het spatiegebruik in deze zin, maar het ligt wel een beetje genuanceerd. Misschien wel te genuanceerd. Ik moet eerlijk bekennen dat ik er waarschijnlijk zelf ook overheen gelezen zou hebben, als ik niet door een bezoeker van deze site op gewezen zou zijn.
De fout zit hem in het woord 'uitgelegen'. Dat woord is op zichzelf niet fout: het is de vervoeging van het werkwoord 'uitliggen' dat volgens Van Dale 'uitgespreid liggen' en 'liggen tot het einde toe van iets' betekent. Maar de belangrijke verbinding tussen Zaandam en Zaandijk heeft niet anderhalf jaar uitgespreid gelegen, en de verbinding heeft ook niet anderhalf jaar gelegen tot het einde toe van iets. Als je het artikel in het Zaans Stadsblad van 29 juli 2009 leest, zul je begrijpen dat de verbinding er gewoon anderhalf jaar helemaal niet geweest is. Vandaar dat ze tijdelijk een pontje hebben laten varen voor fietsers en voetgangers die het water over wilden. Het lijkt erop dat men wat anders probeert te vertellen dan er nu staat.
Er is een subtiel verschil tussen 'er uitliggen' en 'eruit liggen', niet alleen in schrijfwijze maar ook in betekenis. De betekenis van 'eruit liggen' is volgens Van Dale 'niet langer binnen een groep opgenomen zijn'. Tegenwoordig zegt men bijvoorbeeld ook van internetverbindingen dat ze eruit liggen: "Heb jij mijn e-mail gehad?" - "Nee, mijn internet ligt eruit". In de zin "De verbinding heeft er anderhalf jaar uitgelegen" gaat het niet om 'er uitliggen' maar om 'eruit liggen'. De verbinding is namelijk anderhalf jaar niet 'in een groep opgenomen' en dus niet beschikbaar geweest. Vandaar dat tijdelijke pontje. De correcte schrijfwijze van de zin is dus: "De belangrijke verbinding tussen Zaandam en Zaandijk heeft er anderhalf jaar uit gelegen", met een spatie tussen 'uit' en 'gelegen'.
Zoals ik in het begin al zei: het is allemaal niet makkelijk. Hopelijk heb ik het wel een beetje duidelijk uitgelegen, ehh... uitgelegd.
