De winnaar van de spatieverkiezing van dit jaar is de ontbrekende spatie in 'Losgeld' op een poster van JUMBO. Dit voorbeeld kreeg bijna de helft van alle stemmen.
In maart van dit jaar - kort na de start van de intelligente lockdown - stelde JUMBO een aantal richtlijnen op voor veiliger winkelen. We konden ze in alle winkels lezen: anderhalve meter afstand houden, in je eentje boodschappen doen en verplicht gebruik van een winkelwagen. In de richtlijnen sprak JUMBO ook uit dat ze liever niet hebben dat je met 'losgeld' betaalt. Losgeld is het geld dat je betaalt om een ontvoerde weer vrij te krijgen. Logisch dat je daar niet mee mag betalen in de supermarkt. In werkelijkheid bedoelden ze natuurlijk 'los geld', oftewel kleingeld. Mét spatie dus. Ironisch dat ze de delen van losgeld juist los hadden moeten schrijven.
Veel stemmers kozen voor dit voorbeeld omdat hun fantasie erbij op hol sloeg. Ze lazen losgeld en zagen meteen ontvoerders met koffers, boefjes met zakken geld op de rug, witwassers en "uit de heup schietende criminelen, rondvliegende bankbiljetten en prullenbakken met mysterieuze inhoud". Mensen vond het ook leuk om deze keer eens een woord te kiezen met een spatiegebrek of spatieverzuim. Ten slotte speelde bij de stemmers ook mee dat dit voorbeeld in een coronamaatregel voorkwam en dus ook actueel was. Zoals een van de inzenders het verwoordde: "In deze tijd, waarin we allemaal gegijzeld worden door maatregelen of virus, lijkt het mij de meest toepasselijke."
Op de tweede plaats eindigde de 'gesloten jeugdzorgmedewerker' die ondanks zijn gesloten karakter toch meedeed aan het televisieprogramma First Dates. Als derde eindigde de 'anderhalve meter samenleving': heel veel spaties in een actueel woord.
In 2009 werd de ontbrekende spatie in 'losgeld' ook al eens verkozen tot onjuiste spatie van het jaar. Toen werd het woord gebruikt in een campagne van het GVB.
1: Losgeld (48%)
2: Gesloten jeugdzorgmedewerker (29%)
3: Anderhalve meter samenleving (12%)
4: Oude kaas salade (5%)
5: Kantoortuin Maatregelen (3%)
6: Choco bol (3%)
Hieronder vind je een selectie uit de reacties die de stemmers gaven bij de verschillende voorbeelden.
JUMBO stelde regels op voor veilig winkelen. Afstand houden, winkelwagen gebruiken en liever niet met losgeld betalen. Koffers met geld thuislaten dus.
'In deze tijd, waarin we allemaal gegijzeld worden door maatregelen of virus, lijkt het mij de meest toepasselijke.' (Yvon) - 'Deze taalmisser is veruit de leukste!' (Ada) - 'In één woord: prachtig!' (René) - 'Dat Jumbo liever geen losgeld ontvangen wil , stelt me gerust.' (Alof) - 'Het lijkt mij goed om in deze tijden van spatieziekte, een ziekte die in Nederland pandemische vormen heeft aangenomen, eens een woord met spatiegebrek in het zonnetje te zetten.' (Arie) - 'Dit is de enige met humor.' (Bart) - 'Ze zijn allemaal verbazingwekkend maar dit is toch wel echt erg.' (Bas) - 'Eindelijk een schrijver die samenvoegt wat gescheiden behoort te zijn. Uniek!' (Bert) - 'Losgeld deed het meeste in mijn brein: uit de heup schietende criminelen, rondvliegende bankbiljetten en prullenbakken met mysterieuze inhoud. Topwoord.' (Clarion) - 'Deze heeft het leukste bij-effect.' (Danielle) - 'Een crimineel goede vinding.' (René) - 'Dan wordt er zo vaak ten onrechte een spatie tussen twee zelfstandige naamwoorden gezet en uitgerekend hier moet het en dan gebeurt het niet, met hilarisch gevolg.' (Eelco) - 'Een spatie te weinig, dat is weer eens wat anders. En het resultaat is erg grappig.' (Gaston) - 'Losgeld; ik zag meteen de boefjes uit de stripverhalen van Donald Duck voor me, met een zak geld op hun rug, bij een winkelwagentje, hilarisch.' (Gerda) - 'Eigenlijk een schrijffout in de categorie blunders' (Gerrit) - 'Grappig dat de betekenis door één enkele spatie zo kan veranderen.' (Ingrid) - 'Géén spatie kan ook verwarrend zijn!' (Jan) - 'Mooi hoe Jumbo de witwassers poogt buiten te houden.' (Jef) - 'Deze vind ik het grappigst en zegt gelijk ook iets over 2020.' (Johan) - 'Ik lig in een deuk! Dat niemand dat doorhad!' (Jolanda) - 'Een gouwe ouwe die helaas toch nog voor verwarring zorgt.' (Kristien) - 'Hier dus geen onjuiste spatie, maar een onjuist spatieverzuim.' (Marc) - 'Ik zie het helemaal voor me... sporttas vol met biljetten om de bloemkool af te rekenen' (Marian) - 'Losgeld is echt iets heel anders dan los geld. Die boefjes bij de Jumbo!' (Merel)
Meedoen aan First Dates op tv is op zich al spannend. Maar voor een jeugdzorgmedewerker met een gesloten karakter helemaal!
'Omdat ik het zo dapper vind om mee te doen aan een datingprogramma als je gesloten bent.' (Anne) - 'Ik heb meteen een beetje medelijden met deze arme man, maar ben zo blij dat hij een kans krijgt!' (Annelies) - 'Komt nooit tot een gesprek!' (Anniek) - 'Het perfecte voorbeeld waarom correct spatiegebruik van belang is.' (Bram) - 'De foutieve spatie komt het best tot zijn recht als de lezer de betekenis compleet misloopt dankzij de spatie. Extraatje is als het dan ook nog een grappige situatie oplevert.' (Daan) - 'Om deze kan ik grinniken.' (Dinneke) - 'Hilarisch in een datingprogramma!' (Ewout) - 'Mooie synergie tussen het bijschrift en het programma.' (Frank) - 'Erg vreemd dat ze alvast een karaktereigenschap in de ondertitel zetten.' (Frank) - 'Deze heeft de mooiste alternatieve betekenis.' (Ivo) - 'Schattig dat hij dan toch meedoet aan First Dates!' (Jasper) - 'Te midden van drukke jongeren kan een gesloten jeugdmedewerker een rustpunt zijn.' (Johan) - 'Benadrukt hoe groot de betekenisverandering kan zijn' (Josephina) - 'Deze duurde ook even voordat ik het wel begreep' (Jouke) - 'Dit vind ik het mooiste, duidelijkste en meest dubbelzinnige voorbeeld van een spatiefout.' (Lucien) - 'Hilarisch! Zeker omdat het een datingprogramma betreft.' (Marnix) - 'Veruit de grappigste, want wat een betekenisverschil maakt die spatie toch.' (Mirjam) - 'Deze laat het best het effect van een onjuiste spatie zien' (Simone) - 'En deze jongen lijkt me juist zo open.' (Thecla) - 'Met compliment dat ze jeugdzorgmedewerker correct hebben gedaan ' (Wouter)
'Anderhalvemetersamenleving' is het woord van het jaar. Sommige media kozen ervoor om ook in het woord zelf wat extra afstand te houden.
'Zegt alles over het jaar 2020 en de extra afstand tussen de woorddelen is ook ironisch.' (Arthur) - 'Ik zie deze fout heel vaak voorbij komen en daarom vind ik dat deze moet winnen.' (Bunty) - 'Helaas, maar zo sprekend en beeldend verbonden aan het jaar 2020' (Els) - 'De ergste fout. Deze toont het totale gebrek aan grammaticale duidelijkheid dat met foutief spatiegebruik gepaard gaat.' (Erik) - 'uit toekomstig historische overwegingen' (Frank) - 'Een krantenredactie hoort echt beter te weten.' (Hans) - 'Het woord van het jaar, met de onjuiste spaties van het jaar.' (Jeroen) - 'Helemaal van nu. Nieuw woord, verkeerde spaties.' (JokeBerkers) - 'Een krant als Trouw zou beter moeten weten.' (Kelly) - 'Duidelijk toch' (Lennart) - 'Actueel en hardnekkig!' (Marco) - 'Tijdgeest.' (Pieter) - 'Heel veel spaties in een actueel woord' (Sjoerd) - 'De anderhalvemetersamenleving wordt zo onnodig nog langer.' (Johan)
Met al die spaties ga ik twijfelen over deze oude kaas salade van Gijs. Wat denk jij dat hier oud is: de kaas of de salade?
'Hardop gelachen en niet gekocht' (Karolien) - 'Waar is de tijd gebleven waarin men waarde hechtte aan het controleren van (product)informatie? ' (Bos) - 'Is het oude kaas of is het een oude salade?' (Carla) - 'Omdat ik dit de lastigste uit de groep vind, omdat het hier twee spaties betreft en het veelvuldig verkeerd geschreven wordt.' (Jan) - 'Wil je echt niet voorgeschoteld krijgen!' (Nicole) - 'Van deze spatie wordt ik misselijk, daarnaast vind ik onterechte spaties op een verpakking altijd extra pijnlijk' (Roelof)
De Monitor kwam in deze coronatijd met een concept protocol voor Kantoortuin Maatregelen. Ik zie ruimte voor verbetering.
'De combinatie van foutieve spatie en de onnodige hoofdletter geeft de doorslag.' (Ana) - 'Kantoortuinen zijn al niet leuk om in te werken. Om in deze coronatijd dan ook nog in een kantoortuin te werken met de naam 'Maatregelen' is helemaal jammer.' (Dennis) - 'Die extra hoofdletter gaf de doorslag.' (Evert) - 'Deze heeft op een of andere manier de meeste jeuk.' (Fabian) - 'Zulke spaties komen echt veel te vaak voor. De schrijvers lijken bang dat andere mensen niet in staat zijn de juiste spelling te kunnen lezen vanwege de lengte.' (Githa) - 'Typisch gevalletje langewoordenangst.' (Jet) - 'Los van het spatiegebruik, ook nog een hoofdletter gebruiken voor Maatregelen is ernstig.' (Kees) - 'Deze worden moet je echt eerst laten doordringen voor je begrijpt wat er staat.' (Map) - 'Op kantoor wordt zoveel verkeerd geschreven, deze verdient het om te winnen. Daarnaast: we zijn er vast nog niet vanaf, die kantoortuinen.. (alhoewel, met corona...)' (Saskia)
Veel ophef toen HEMA dit jaar bekendmaakte dat de moorkoppen een andere naam zouden krijgen. Nu staan ze als 'choco bollen' op de website en blijkt de ophef terecht.
'De Hema heeft een grotere verantwoordelijkheid om goed te spellen. Ze moeten het echt eens leren, dus daarom moeten ze 'winnen'.' (Frederik) - 'Ophef, inderdaad! Jammer dat het bij een eenvoudige samenstelling als deze al fout loopt.' (Hannah) - 'Als men om politieke redenen op zoek gaat naar een vervangnaam voor een product, mag men beter zijn best doen.' (Koen) - 'Klinkt, op deze manier geschreven, erg onsmakelijk.' (Lidwien) - 'Vind ik lekker met en zonder spatie' (Tineke)