Heb jij daar ook wel eens last van: dat de koffie te kort is om in je kopje te komen? Ik vind het altijd vervelend als dat gebeurt...
De tekst op het display van deze koffie-automaat intrigeert me: "Maak uw keuze, koffie te kort". Natuurlijk struikelen mijn ogen over de schrijfwijze van 'koffie te kort'. Er kwamen meteen allemaal vragen in me op. Kan koffie wel te kort zijn? En welke lengte zou koffie dan minimaal moeten hebben? Heeft de International Coffee Organization daar regels of richtlijnen voor opgesteld? Of is de lengte niet te kort, maar gaat het om een tijdsduur? Dat de koffie maar tien seconden is, en iedereen weet dat dat te kort is voor een kopje koffie. Of bedoelen ze misschien gewoon dat de koffie niet te kort is, maar dat er te weinig koffie is? Maar dan is het toch raar dat er wel gewoon "Maak uw keuze" boven staat? Alsof ze willen zeggen dat je alles mag kiezen wat je wilt uit deze koffie-automaat, als je er maar rekening mee houdt dat de koffie op is. Intrigerend.
Laat ik nog wat dieper ingaan op dat "koffie te kort". Is hier wel sprake van onjuist spatiegebruik? Dat is een lastige vraag. Eigenlijk zou ik eerst wat koffie willen, voordat ik die ga beantwoorden... maar we hebben hier op het SOS-hoofdkantoor even last van een koffietekort. Ik probeer het dus maar zonder. Het zelfstandig naamwoord 'tekort' moet je helemaal aaneenschrijven: "Het tekort aan koffie leidde tot grote problemen". Als onderdeel van de werkwoorden 'tekortkomen', 'tekortschieten' en 'tekortdoen' moet je het ook aan elkaar schrijven: "We komen weliswaar koffie tekort, maar als ik zeg dat de koffieleverancier tekort is geschoten, dan doe ik hem wel wat tekort". In de combinaties 'te kort zijn' en 'te kort hebben' moet je 'te kort' met een spatie schrijven; het betekent dan 'te weinig'.
Wat moet er nu staan: 'koffietekort', 'koffie tekort' of 'koffie te kort'? Ik schat in dat de automaat op de foto te kampen heeft met een tekort aan koffie. Dan zou de tekst "koffietekort" volstaan. Het probleem is dat we koffie tekortkomen: "we komen koffie tekort". De eerste twee woorden kun je in krantenkopstijl weglaten en dan blijft er "koffie tekort" als melding over. Maar als je koffie tekortkomt, dan heb je dus koffie te kort. Daar hoort als boodschap "(we hebben) koffie te kort" bij. Eigenlijk is voor alledrie de schrijfwijzen wel wat te zeggen. Maar als er "koffietekort" had gestaan, was deze hele overweging waarschijnlijk helemaal niet in me opgekomen. Het was nog beter geweest als er gewoon "koffie te weinig" (of "te weinig koffie") had gestaan, maar daarvoor is het display... te kort. Dan houd ik het maar op "koffie is op".
