De marechaussee heeft een man aangehouden die nog een flinke straf moet uitzitten. Die hebben ze echt té goed opgepakt, volgens Nu.nl. Hoe kun je iemand té goed oppakken, vraag ik me dan af. Blijkbaar zat alles mee. Zijn er misschien minder schoten gevallen dan normaal bij een aanhouding? Hebben ze hem netjes met u aangesproken, terwijl ze dat normaal niet doen? Of ging het niet volgens het boekje, maar nog beter dan dat? Ik stel me dan voor dat tijdens de persconferentie aan de politiewoordvoerder wordt gevraagd hoe de aanhouding is verlopen. Het antwoord: "Nou, ehhh... dat ging echt té goed".
Een heleboel mensen hebben deze kop gisteren en vandaag bij me aangemeld als voorbeeld van onjuist spatiegebruik. Maar is de kop boven dit nieuwsbericht wel echt fout? Daar zijn de geleerden het niet over eens. Volgens het Groene Boekje is 'tegoed hebben' een werkwoordelijke combinatie waarin we 'tegoed' aaneenschrijven. Maar volgens Van Dale moet je 'te goed hebben' schrijven met een spatie tussen 'te' en 'goed'. Volgens het Groene Boekje heeft de man die is opgepakt nog 1000 dagen cel tegoed. Maar volgens Van Dale heeft hij 1000 dagen cel te goed, gewoon zoals ook in de kop boven het nieuwsbericht staat. Omdat beide boeken het officiëlespellingkeurmerk hebben, zijn beide spellingen dus juist. Blijkbaar heeft Nu.nl gekozen voor de spelling volgens Van Dale. De kop is niet fout, maar hooguit wat verwarrend. Misschien was het duidelijker geweest als ze 'opgepakt' op een andere plek hadden gezet: "Man opgepakt met bijna 1000 dagen cel te goed". Dan had ik in ieder geval niet gedacht dat hij té goed was opgepakt.
Waarom schrijven we 'beltegoed' wel aan elkaar en 'cel te goed' niet? Tja. Je kunt allerlei dingen te goed hebben. Misschien heb je nog wel een etentje te goed, of heeft je buurvrouw nog een kopje suiker te goed. Of wellicht heb je nog een tientje van iemand te goed. Maar je kunt niet zoiets zeggen als "Ik heb nog tien minuten bel te goed". Je hebt namelijk geen bel te goed, maar je hebt nog beltegoed. Andersom zou je wel kunnen zeggen dat de man uit dit bericht nog celtegoed had. Dat klinkt wel erg officieel en formeel. Dat is net zoiets als zeggen dat de buurvrouw nog een suikertegoed heeft. Bovendien klinkt het dan net alsof de man nog een celtegoed te claimen of besteden heeft, en zo is het natuurlijk ook weer niet.
