inkomstenbelasting [Algemeen Fonds-kaartje, 19 augustus 2011]
Bijna vier jaar geleden - in september 2007 - schreef ik op deze website over een spatiefout in het Monopoly-spel. In mijn uitvoering van het spel zit een Algemeen Fonds-kaart met de beroemde tekst: "Restitutie inkomsten belasting u ontvangt fl 2.000". Wie kent hem niet? Het is een klassieker, net als "Een vergissing van de bank in uw voordeel", "U hebt de tweede prijs gewonnen in een schoonheidswedstrijd" en "Ga direct naar de gevangenis. Ga niet door Start, u ontvangt geen fl. 20.000". Hele generaties Nederlandse kinderen zijn opgegroeid met een spatiefout in hun Monopoly-spel en wie weet wat dat voor invloed heeft gehad om hun taalkundige ontwikkeling. De spatiefout op het kaartje maakte me nieuwsgierig: zou die fout er al vanaf de allereerste Nederlandse versie van het spel in zitten? En is de fout in een van de latere uitvoeringen hersteld, of zit die er nog steeds in?
Onlangs heb ik mijn vragen voorgelegd aan Monopoly-kenner Albert Veldhuis. Hij is de schrijver van het 'Monopoly LEXICON' en we mogen dus gerust stellen dat hij autoriteit is op dit gebied. Hij wist het antwoord op mijn vragen ook niet meteen, maar vond het wel interessant om er eens dieper in te duiken. Binnen een week was hij al klaar met zijn onderzoek en was er een nieuwe pagina toegevoegd aan zijn website. Ik geef hier een korte samenvatting van zijn bevindingen.
De eerste Nederlandstalige editie van het Monopoly-spel dateert uit 1940. In de Junior-uitvoering van dat jaar wordt al gesproken over de restitutie van de 'Inkomsten Belasting', met een spatie en twee hoofdletters. In het bijbehorende vakje op het spelbord staat de tekst verdeeld over drie regels: 'inkom-', 'sten' en 'belasting'; dat maakt samen ook 'inkomsten belasting' met een spatie. In de edities van de jaren vijftig, zestig, zeventig en tachtig veranderen er allerlei details aan de uitvoering van het spel, maar 'inkomsten belasting' wordt al die jaren consequent met een foute spatie geschreven. Pas in de jubileumeditie uit 1995 - Monopoly bestond toen internationaal zestig jaar - staat 'inkomstenbelasting' eindelijk correct geschreven, zowel op het Algemeen Fonds-kaartje als in het veld op het bord. Vijfenvijftig jaar na de introductie van de eerste Nederlandstalige editie is de spatiefout dus eindelijk hersteld!
De Wet op de Inkomstenbelasting dateert overigens uit 1914. Toen werden de Vermogensbelasting (uit 1892) en de Bedrijfsbelasting (uit 1893) samengevoegd in één nieuwe 'inkomstenbelasting'. En ook toen schreven ze dat woord al netjes aaneen.
Voor het volledige verslag van Albert Veldhuis verwijs ik je graag naar zijn eigen website. Klik daarvoor op onderstaande link.
